Formaty plików graficznych

10.06.2009
Grafika
Komentarze 0
Tweet

Omówię podstawowe formaty plików graficznych. Można je podzielić na formaty przechowujące grafikę rastrową oraz formaty przechowujące grafikę wektorową. Z kolei formaty przechowujące grafikę rastrową można podzielić na stosujące kompresję stratną, kompresję bezstratną oraz nie stosujące kompresji. Formaty grafiki rastrowej używające kompresji stratnej to: JPEG, JPEG 2000, DjVu, TIFF.
JPEG (Joint Photographic Experts Group) jest jednym z najpopularniejszych formatów w internecie. Jest to format zapisu plików bitmapowych, używany głównie do tworzenia grafiki na strony www, małe rozmiary plików uzyskamy dzięki zastosowaniu kompresji stratnej. Pliki w tym formacie mają rozszerzenie .jpg i .jpeg. JPEG 2000 to nowsza wersja formatu JPEG oferująca lepszą kompresję. Zaletą JPEG 2000 jest nieco lepsza jakość obrazu przy tym samym stopniu kompresji. W odróżnieniu od JPEG, obraz może być również skompresowany bezstratnie, co czyni nowy standard konkurencyjnym dla formatu PNG. Bardzo dobrze daje sobie radę przy zapisie obrazów z dużą ilością szczegółów. DjVu jest nowatorską, wysoce efektywną metodą kompresji obrazu. Metoda ta była rozwijana przez naukowców amerykańskiego koncernu AT&T do kompresji kolorowych, skanowanych dokumentów. Grafika w formacie DjVu zajmuje przeciętnie od 5 do 10 razy mniej miejsca na dysku niż format JPEG (dla dokumentów kolorowych) i od 10 do 20 razy mniej miejsca (dla dokumentów czarno-białych). Również od podobnego (zeskanowanego) pliku w formacie PDF plik w formacie DjVu zajmuje około 3 do 8 razy mniej miejsca. Pliki zapisywane w tym formacie posiadają rozszerzenie djvu lub djv. TIFF (Tagged Image File Format) jest to najbardziej uniwersalny format zapisu plików bitmapowych, używany głównie w DTP, możliwa kompresja bezstratna (LZW). TIFF obejmuje ponadto opcje pozwalające zredukować rozmiar zajmowany przez plik na dysku oraz obsługuje kolor w standardzie CMYK. Przechowuje ścieżki, kanały alfa, profile koloru i komentarze tekstowe. Pliki zapisane w tym formacie mają rozszerzenie ".tif" lub ".tiff".

Do najpopularniejszych formatów grafiki rastrowej używających kompresji bezstratnej są: PNG, GIF, TIFF (patrz wyżej) i PCX. PNG (Portable Network Graphics) to popularny format grafiki (szczególnie internetowej), obsługiwany przez większość przeglądarek WWW i obsługujący przezroczystość. Niestety IE nie obsługuje przezroczystości dla png. Format ten obsługuje palety do 48 bitów w kolorze i 16 w odcieniach szarości. Ponadto wykorzystuje niezwykle efektywny i bezstratny algorytm kompresji. GIF (Graphics Interchange Format) to format 8-bitowy, można w nim zapisać obrazy o maksymalnie 256 kolorach, używany głównie do tworzenia grafiki internetowej, używa kompresji bezstratnej, może zawierać kilka obrazów, co umożliwia tworzenie prostych animacji. Jedną z mocnych stron tego formatu jest jego odmiana o nazwie transparent GIF, która umożliwia zdefiniowanie fragmentu grafiki jako przezroczystego obszaru, przez który widoczne będzie tło strony www. Inną ciekawą właściwością formatu GIF jest przeplot. Zastosowanie przeplotu skutkuje tym, że obraz, w którym zastosowano tę właściwość, jest wczytywany fragmentami. Dokładnie mówiąc, za pierwszym przejściem zostaje wczytana co czwarta linia obrazka, dzięki czemu przy dużym obrazie od razu widać jego zarys. Z każdym kolejnym przejściem są wczytywane kolejne linie, dzięki czemu obraz wyostrza się i staje się bardziej czytelny. W sumie wykonywane są cztery przejścia i po ostatnim obrazek wygląda idealnie. PCX natomiast to format przechowywania i kompresji obrazków, używający algorytmu kompresji bezstratnej RLE. PCX był oryginalnie formatem dla indeksowanych palet kolorów, choć został też przystosowany do koloru 24-bitowego. PCX był dość popularny we wczesnych latach DOS i Windows, lecz współcześnie jest już rzadki.
Do formatów nie stosujących kompresji należą między innymi: XCF, XPM, BMP i PSD.
XCF (eXperimental Computing Facility) to mapa bitowa programu GIMP. Może przechowywać wszystkie zaznaczenia, warstwy, kanały i ścieżki. XPM (X PixMap) zaś jest formatem zapisu plików przy pomocy znaków ASCII. BMP (mapa bitowa Windows) to format popularny w systemie Windows, rzadko używany poza nim. Jest naturalnym formatem niewielkiego programu Paint dostarczanego z Windows. Plik ten może być użyty na przykład jako tapeta na pulpicie Windows i ma rozszerzenie bmp. PSD (Photoshop document) to format, w którym zapisuje grafikę dwuwymiarową program Adobe Photoshop. Format ten zachowuje wszystkie informacje o danej grafice, bez utraty jakości, pozwala na zachowanie warstw grafiki, ich przezroczystości, efektów oraz warstw tekstowych.
Teraz przybliżę krótko popularne formaty grafiki wektorowej. A należą do nich: SVG, CDR, Adobe Flash (SWF, FLA), EPS i AI. SVG (Scalable Vector Graphics) - format oparty na języku XML, a więc może być integrowany z innymi językami np. XHTML. Stworzony w 1999 roku przez W3C z myślą o zastosowaniu go na stronach WWW. Promowany jako standard grafiki wektorowej. Umożliwia również tworzenie animacji. CDR (Corel Draw) to format opracowany przez firmę Corel Corporation. Jest naturalnym formatem pliku programu Corel Draw. W takim pliku zachowane zostają dokładnie wszystkie informacje o rysunku, każdy węzeł, segment, wypełnienie i warstwa. Uznawany jest za standard grafiki wektorowej mimo komercyjnej dystrybucji. Formaty SWF i FLA są to jedne z najpopularniejszych formatów grafiki wektorowej (szczególnie popularne w internecie). Pliki flash można otwierać za pomocą przeglądarki internetowej z zainstalowaną odpowiednią wtyczką lub w oddzielnym programie do tego przeznaczonym. Umożliwiają tworzenie animacji. EPS (Encapsulated PostScript) jest uniwersalnym i najbardziej popularnym formatem wektorowym, umożliwia też zapis obrazów rastrowych ze ścieżką odcinania, często wykorzystywany w DTP. AI to wewnętrzny format programu Adobe Illustrator.